དགུན་དུས་བོད་ལྗོངས་སུ་གནས་སྐོར་དུ་ཡོང་མཁན་རིམ་བཞིན་ཇེ་མང་དུ་གྱུར། གྲོང་ཚོར་དགུན་ཁའི་གུང་གསེང་གི་གསབ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་གཉེར་བ། མཚོ་སྔོན་གྱིས་ཆུ་བོ་དང་མཚོའི“གང་བྱུང་བཞིའི” གནད་དོན་756དག་ཐེར་བྱས་པ། བདེན་འཚོལ་དུས་དེབ་ཐོག་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་ལོ་རྒྱུས་དངོས་གཙོ་རིང་ལུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཀྱིས་དེང་རབས་ཀྲུང་གོའི་མར་ཁེ་སི་རིང་ལུགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་གསར་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གཏོད་དགོས་ཞེས་པ་སྤེལ་བ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་གཟབ་རྒྱས་ངང་འགོ་ཚུགས་པ། མང་ཚོགས་ཀྱི“མགྲིན་ཚབ་པ”ཡག་པོ་ཞིག་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། “པེ་ཅིང་དུ་འཛོམས་པ”ཞེས་པའི་སྐབས་དང་པོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་འགྲེམས་སྟོན་དང་འཛམ་གླིང་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་ཚོགས་ཆེན་པེ་ཅིང་དུ་གཟབ་རྒྱས་ངང་སྤེལ་བ། 2019ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཕུལ་བྱུང་དགེ་རྒན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་དགེ་རྒན་ལྷ་རྩེ་རྒྱལ། “ཕྱིར་སྐྱོད་དཀའ་བའི”དཀའ་གནད་བསལ་བས་མང་ཚོགས་ལ་སྟབས་བདེ་བྱུང་བ། མང་ཚོགས་ཚོའི་བདེ་ཐང་གི་སྲུང་སྐྱོང་པ།
ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། > མདུན་ཤོག > ཆོས་ལུགས་ཀུན་སྨོན།

པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་དགོན་ཕན་བདེ་ཆོས་འཁོར་གླིང་།

སྤེལ་དུས 2020-07-07 ཡོང་ཁུངས། ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བ། རྩོམ་པ་པོ།
         པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་དགོན་ཕན་བདེ་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནི་མཚོ་ནུབ་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དགོན་སྡེ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་གོང་མ་ཆན་ལུང་ཁྲི་ལོ་བཞི་བཅུ་ཞེ་བཞི་བཞེས་པའི་(སྤྱི་ལོ་1780)ལོར་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གསར་དུ་བཏབ། ད་ལྟའི་བར་ལོ་ངོ་230ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན། གོང་མ་ཆན་ལུང་དགུང་ལོ་བདུན་ཅུ་བཞེས་སྐབས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་སྐུ་ངལ་ལ་མ་འཛེམས་པར་པེ་ཅིང་དུ་ཕེབས་ནས་གོང་མ་ཆན་ལུང་གི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས་པ་དང་། གོང་མ་ཆན་ལུང་གིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་རླབས་ཆེའི་བྱ་གཞག་ལ་གཟིགས་ནས་ཤངས་སྡེ་དགོན་པའི་གདན་ས་འདི་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ནང་ལོག་ཏུ་ཕེབས་ལམ་གྱི་བཞུགས་གནས་སུ་བསྩལ།   སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་དགོན་ནི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དབུས་གཙང་ནས་ནང་ལོག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་ཀྱི་བཞུགས་གནས་དང་ཆོས་སྲིད་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཡུལ་གཙོ་བོར་གྱུར་ཡོད་པ་མ་ཟད། བདེ་ཆེན་ཕོ་བྲང་ནི་དགོན་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཡུལ་དང་། བདེ་ཆེན་བླ་བྲང་ནི་ཆེད་དུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་དང་དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་མི་སྣ་ཁག་སྣེ་ལེན་བྱེད་གནས་ཡིན།  དུས་རབས་20པའི་དུས་འགོར་དགོན་པར་ཆུ་ལོག་གི་གནོད་པ་ཐེབས་མྱོང་མོད། 1924ལོར་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་བ་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མས་པཎ་ཆེན་དགོན་པ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བར་བསྐྱར་བསྐྲུན་མཛད་དེ་མིང་ལ་ཕན་བདེ་ཆོས་འཁོར་གླིང་ཞེས་བཏགས། དེ་བས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྟེང་དགོན་པ་འདི་ནི་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་རྣམས་ནང་ལོག་ཏུ་ཕེབས་ལམ་གྱི་བཞུགས་གནས་གཙོ་བོ་ཡིན།
         པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་ཕན་བདེ་ཆོས་འཁོར་གླིང་འདི་ནི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་དང་། བོད་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་ཀྲུང་དབྱང་སྲིད་གཞུང་གཉིས་སྦྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ཟམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན།  གནས་འདི་ནི་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་རྣམས་ཕེབས་བསུ་བྱེད་གནས་ཁོ་ན་ཙམ་མིན་པར། ད་དུང་རླབས་ཆེ་བའི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་པ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་བའི་ཡང་སྲིད་བཙལ་བའི་གནས་ཁྱད་པར་བ་དང་།  ཀྲུང་དབྱང་དང་འབྲེལ་བ་བྱེད་པ། ཀྲུང་དབྱང་ལ་གློག་འཕྲིན་གཏོང་བ། ཐོག་མར་བོད་ལྗོངས་སུ་བསྐྱོད་པ་དང་བོད་ལྗོངས་ཞི་བས་བཅིངས་འགྲོལ་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་ཆོས་སྲིད་བྱ་གཞག་མང་པོ་ཞིག་གནས་འདི་ནས་སྤེལ་མྱོང་།
1948ལོའི་ཟླ་11པར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པའམ། དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་དགོན་ཕན་བདེ་ཆོས་འཁོར་གླིང་དུ་ཕེབས་ནས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་དང་བོད་ལྗོངས་བཅིངས་འགྲོལ་བྱེད་པའི་སྐོར་གྱི་གྲོས་མོལ་ཡང་མཛད་མྱོང་། 
         1949ལོའི་ཟླ་10པའི་ཚེས་1ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙེས་པའི་མཛད་སྒོའི་ཉིན། པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་དགོན་ཕན་བདེ་ཆོས་འཁོར་གླིང་དུ་ཕེབས་ནས། མའོ་ཀྲུའུ་ཞི་དང་། དམག་སྤྱི་ཆེན་མོ་ཀྲུའུ་ཏེ། དམག་སྤྱི་ཆེན་མོ་གཞོན་པ་ཕུན་ཏི་ཧྭེས་སོགས་ལ་གློག་འཕྲིན་བཏང་སྟེ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དངོས་སུ་དབུ་བརྙེས་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས། 
         རིག་གསར་གྱི་སྐབས་སུ་དགོན་པར་ཆག་འཇིག་བྱུང་ཡང་། རྗེས་སུ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་གིས་ཀྲུང་དབྱང་གི་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་གྱིས་དགོན་པའི་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་སོགས་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་འཛུགས་སྐྲུན་རིམ་བཞིན་རྒྱ་བསྐྱེད་གནང་ཞིང་། གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་པའི་དཀའ་ཆེན་བློ་བཟང་འཇིགས་མེད་དགོན་པའི་མཁན་པོར་ཆེད་མངགས་མཛད་དེ་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་མཆོག་གི་ཐུགས་དགོངས་ལྟར་དགོན་པར་དོ་དམ་དང་གྲྭ་བའི་འཆད་ཉན་ལ་སོགས་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱས། 2006ལོའི་ཟླ་6པའི་ཚེས་1ཉིན་མཁན་པོ་བློ་བཟང་འཇིགས་མེད་སྐུ་གཤེགས་པས་ལོ་དེའི་ཟླ་9པར་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་མཆོག་གིས་དགོན་པའི་དཀའ་ཆེན་བློ་བཟང་དགེ་ལེགས་པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་དགོན་གྱི་མཁན་རབས་བཅུ་བར་བསྐོས།  
         བློ་བཟང་དགེ་ལེགས་ཀྱིས་མཁན་རབས་བཅུ་བའི་འགན་བཞེས་པ་ནས་བཟུང་དགོན་པའི་རྨང་གཞི་འཛུགས་བསྐྲུན་ཇེ་རྒྱས་ཇེ་ལེགས་སུ་བཏང་བས་དགོན་པའི་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མུའུ52ཡོད་པ་དང་། སྤྱི་བསྡོམས་པས་ཁང་མིག་24ཅན་གྱི་ཁང་བརྩེགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་ཚོགས་ཆེན་འདུ་ཁང་གཅིག་དང་། ཁང་མིག་17ཅན་གྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་དང་སྣེ་ལེན་ཁང་གི་ཐོག་ཁང་།  ཁང་མིག་20ཅན་གྱི་གྲྭ་ཤག་ཐོག་ཁང་སོགས་ཡོད་ལ། མིག་སྔར་གསར་དུ་བཞེང་བཞིན་པའི་བྱམས་ཁང་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་རྨིད་གྲུ་བཞི་མ་688ཡོད། ད་ལྟ་གྲྭ་བ་18ཡོད་པ་དང་། དགོན་པའི་ནང་ལོ་རེར་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཐེངས་6རེ་སྤེལ་དགོས་པ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། སྤྱི་བསྡོམས་པས་ཉིན་51གི་རིང་ཡིན།
         པཎ་ཆེན་ཤངས་སྡེ་ཕན་བདེ་ཆོས་འཁོར་གླིང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་སྲུང་སྐྱོབ། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ། སྤྱི་ཚོགས་གཏན་འཇགས། ཆོས་ལུགས་འཆམ་མཐུན་སོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ནུས་པ་བླ་ལྷག་ཐོན་ཡོད་པས་ན་དགོན་པར་ཐེངས་མང་པོར་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པ་དང་། ཞིང་ཆེན། ཁུལ། རྫོང་སོགས་ཀྱིས་སྔོན་ཐོན་གཅིག་གྱུར་གྱི་མཚན་སྙན་གྱི་བྱ་དགའ་གང་མང་གནང་ཞིང་། 1992ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་ཞིང་ཆེན་རིམ་པའི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གྲས་སུ་ཚུད། 2011ལོར་རྒྱལ་ཁབ་ཆོས་ལུགས་ཅུའུ་ཡིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐབས་དང་པོའི་ཆོས་ལུགས་དགོན་སྡེའི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོའི་རྟེན་གཞི་དང་། 2013ལོར་སྐབས་གཉིས་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་འཆམ་མཐུན་དགོན་པ་གསར་བསྐྲུན་སྔོན་ཐོན་གཅིག་གྱུར་གྱི་མཚན་སྙན་སོགས་གནང་།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། སངས་སྐྱབས།