ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲ་བ། > ཆོས་ལུགས། > གསར་ཤོས།
སྣང་ཞིག་ཅོག་ལོ་དགོན་པའི་བྱུང་རབས་གནད་བསྡུས།
རྔ་སྨད་ཅོག་ལོ་དགོན་རྣམ་རྒྱལ་བསམ་གཏན་ནོར་བུའི་གླིང་ནི། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་བ་ཁུལ་རྔ་བ་རྫོང་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ཕྱེས་པའི་རྔ་བ་སྨད་པའི་ཨ་འཁྱམས་ཡུལ་ཚོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། རྫོང་ཐོག་ནས་མར་སྤྱི་ལེ་སུམ་ཅུ་ཙམ་སོང་ཚེ་རྔ་
འཕན་ཡུལ་བྱམས་པ་སྤུན་གསུམ།
འཕན་ཡུལ་ཏེ་ད་ལྟའི་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་གནས་བསྐོར་དང་། སྤྲོ་སེང་བྱ་ཡུལ་གནའ་ཤུལ་དང་དགོན་སྡེ་མང་པོ་ཡོད་པ་ལས་དམངས་ཁྲོད་དུ་གྲགས་ཆེ་ལ་གནས་བསྐོར་བ་ཅུང་མང་ཙམ་ཡོང་མཁན་ཡོད་པ་འཕན་ཡུལ་བྱམས་པ་སྤུན་
འཛམ་ཐང་གཙང་པ་དགོན།
འཛམ་ཐང་དགོན་པའི་མཚན་ཡོངས་ལ་འཛམ་ཐང་བསམ་འགྲུབ་ནོར་བུ་གླིང་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དགོན་དེའི་ཆོས་ཁུངས་བོད་ལྗོངས་རྟག་བརྟན་དམ་ཆོས་གླིང་ལ་ཐུག་ཡོད། གཙང་པ་དགོན་པ་དང་། ཆོས་རྗེ་དགོན་པ། ཚེས་བཅུ་དགོན་པ་གསུམ་གྱིས་
རོང་ཞིས་ཨ་དར་ཆོས་འཕེལ་གླིང་།
ཤར་ལུང་ཡུལ་ཚོའི་ལན་གྲོ་གོང་མའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས། གྲུབ་མཐའ་དགེ་ལུགས་པ་དང་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་གྱི་དགོན་ལག་ཡིན། སྒྲུབ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཕྱག་འདེབས་མཛད་པ་པོ་ནི་ལན་གྲོའི་ཀྲུའུ་ཨ་ལགས་ཞུ་བ་དེ་ཡིན། ཁོང་གིས་རབ་དྲག་ཤིང་སྟག་ཕྱི་ལོ་
སོ་ནག་དགོན་དགེ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་གླིང་།
དེ་ནས་བཟུང་གུར་ལ་བརྟེན་པའི་མཚམས་པ་འགའ་འདུས་སྡོད་བྱུང། སྤྱི་ལོ ༡༧༤༠ ལོར་མཁན་ཆེན་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོས་སྔར་ཡོད་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་མཚམས་པ་འགའ་ལ་རབ་བྱུང་དགེ་ཚུལ་དང་། བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་གནང་སྟེ་སོ་ནག་གུར་
རོང་བོ་དཔལ་གྱི་དགོན་ཆེན་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་།
མདོ་སྨད་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་སྡེ་ཆེ་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། རེབ་གོང་རོང་འབྲོག་གི་དགོན་སྡེ་མ་ལག་སོ་ལྔ་དང༌། སྒྲུབ་སྡེ་དགའ་ཚལ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྲགས་པ་ཀུན་གྱི་མ་དགོན་དུ་གྱུར་ཡོད། དགོན་བདག་གཙོ་བོ་ནི་ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་
འབར་ཁམས་དགོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས།
དགོན་སྡེ་འདི་ནི་འབར་ཁམས་གྲོང་རྡལ་གྱི་རི་ངོས་སུ་ཡོད། མཚན་ལ་དགེ་ལྡན་དར་རྒྱས་གླིང་ཞེས་གྲགས་པ་སྟེ་སྤྱིར་བཏང་འབར་ཁམས་དགོན་ཞེས་པ་དེའོ། ། དགོན་འདི་ལ་སྔོན་སྔ་འགྱུར་གཡུང་དྲུང་གླིང་ཞེས་འབོད་ལ། ལོ་ངོ་ཆིག་སྟོང་བརྒྱད་བརྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད།ཕྱིས་སུ་རབ་བྱུང15པའི་ཤིང་ཁྱི་སྟེ(སྤྱི་ལོ1874)ལ་བོད་ལྗོངས་དགའ་ལྡན་གྱི་ཁྲི་རབས་དོན་བཞི་བ། ཅོག་ཙེ་གསེར་ཁྲི་བྱང་རྩེ་བློ་བཟང་ལྷུན་གྲུབ་ཀྱི་ཡང་སྤྲུལ་མཁྱེན་རབ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྐྱར་འདེབས་
ཧུང་ཡོན་ཚ་ལུང་དགོན།
དགོན་སྡེ་འདི་ནི་མེ་ཕོ་རྟའི་ལོ་སྟེ་སྤྱི་ལོ1186ལོར་ཞིག་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་ཚན་སྣང་ཞིག་གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཉི་མ་འཛིན་གྱིས་ཕྱག་འདེབས་བྱས་པ་དང་། འཕྲུལ་ངག་བདེན་པ་གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་རིང་ལུགས་དྲི་མ་མེད་པའི་རྒྱུད་འཛིན་པའི་སྒྲུབ་
རྡོ་རྗེ་རྫོང་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས།
བྲག་དཀར་བདེ་ཆེན་འཇིགས་མཛད་རྡོ་རྗེ་རྫོང་དགོན་པ་ནི།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་རྩེ་ཁོག་རྫོང་ཁོངས་སུ་ཡོད་ལ།དེ་ཡང་སྙན་བརྒྱུད་གདམས་པའི་གཏེར་མཛོད་ཁྲི་ཆེན་འཇམ་དབྱངས་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་དེ་ཉིད་ནས། ཇོ་བོ་བཀའ་གདམསཔ་རྣམས་ཀྱིས། བསྟན་པའི་དཀར་ཐིག་ལ་དགོན་པ་བྲེ་ཞབས་ཙམ་རེ་ཡིན་ཡང་འདེབས་ཅི་ཐུབ་བྱ། ཞེས་གདམས་པའི་དོན་ཐུགས་ལ་བརྣག་སྟེ། རིང་མོ་ཞིག་ནས་གཞི་འདིར་སྒྲུབ་སྡེ་
རྒྱལ་མོའི་དགོན་བསམ་གྲུབ་གླིང་།
རེབ་ཚ་སྒྲུབ་སྡེ་ཀུན་གྱི་མ་དགོན་རྒྱལ་མོའི་བསམ་གྲུབ་གླིང་ནི་ད་ལྟའི་གཙོས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་རྒྱལ་མོ་དགོན་ཤང་དུ་ཆགས་ཡོད་དེ་དགེ་འདུན་པ་མང་བོ་འདུས་ཤིང་དར་བཞིན་པའི་སྒང་ཡིན། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ་གསུངས་བ་ལྟར་ན་
ཀླུ་ཆུང་སྟག་ཚང་དགོན་དགའ་ལྡན་ཕུན་ཚོགས་གླིང་།
ཀླུ་ཆུང་སྟག་ཚང་དགོན་དགའ་ལྡན་ཕུན་ཚོགས་གླིང་ནི། སྔོན་བོན་དར་སྐབས་རླང་ཞིག་རྒྱལ་བ་བློ་གྲོས་དང་། སྣང་ཞིག་གི་དབང་བོ་རྒྱལ་བོ་(འདི་རྔ་བའི་བོན་དགོན་སྒང་ལེབ་ཀྱི་སྣང་ཞིག་རྟོགས་ལྡན་པ་ལས་མཆེད་པ་མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ་བཤད་
ཨ་ཞ་ཡར་སྤུངས་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་འཁོར་གླིང་།
ཨ་ཞ་ཡར་སྤུངས་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནི། ད་ལྟའི་ཐེ་བོ་རྫོང་ཨ་ཞ་ཤང་གི་ཁོངས་སུ་ཆགས། ཨ་ཞ་ཡར་སྤུངས་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་འཁོར་གླིང་།ཡོངས་གྲགས་ལ་ཨ་ཞ་དགོན་དང་ཡར་སྤུངས་དགོན་ཡང་ཟེར། དགོན་པ་འདི་ནི་རྒྱབ་རི་གཉན་དགྲ་
ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་གྱི་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ།
དགེ་ལུགས་པར་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་མཁས་པ་ལ་ལས་འཛམ་གླིང་ན་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་པ་ལྔ་སྟོང་ཡས་མས་ཡོད་ཟེར་ཏེ་བོད་ན་ཉིས་སྟོང་ཙམ། ནང་སོག་ན་དགོན་པ་སྟོང་གཅིག ཕྱི་སོག་དང་པུ་རི་ཡ་ཐེར་བདུན་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ།ཨུ་རུ་སི་དང་
སྣར་ཐང་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས།
སྣར་ཐང་དགོན་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་དགོན་ནས་ས་སྐྱར་འགྲོ་སའི་རླངས་འཁོར་འགྲོ་ལམ་དེད་སྤྱི་ལེ་༡༠ ཙམ་གྱི་སྣར་ཐང་གྲོང་གི་ལྟག་ན་བཞུགས་ཤིང་། གྲུབ་མཐའ་དགེ་ལུགས་པ་ཡིན། མཚན་རྒྱས་པར་སྣར་ཐང་གཙུག་ལག་ཁང་ཞེས་ཞུ་
གསེར་ཐང་དགོན་མཁས་མང་བཤད་སྒྲུབ་གླིང་།
གསེར་ཐང་དགོན་དགའ་ལྡན་མཁས་མང་བཤད་སྒྲུབ་གླིང་ནི། ད་ལྟའི་ཐེ་བོ་རྫོང་གི་བྱ་འབབ་ཞང་གི་ཁོངས་སུ་ཆགས། དགོན་འདིའི་དབྱིབས་བཀོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། གནམ་ལ་འཁོར་ལོ་རྩིབས་བརྒྱད་ཚང་བ། ས་ལ་པདྨའི་འདབ་བརྒྱད་ཚང་བ། རྒྱབ་
གསེར་ཁོག་དགོན་པ།
མདོ་སྨད་ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་ཀྱི་ས་ཆ། ཙོང་ཆུ་སྔོན་མོའི་བང་རྒྱུད། ད་ལྟ་རྟ་ཐང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་གསེར་ལུང་ཞེས་པར་བཙན་པོ་དོན་གྲུབ་རྒྱ་མཚོས་རབ་བྱུང་བཅུ་གཅིག་པའི་ལྕགས་སྟག་སྟེ་སྤྱི་ལོ༡༦༥༠ལོར་བཏབ་ཅིང་། ད་ལྟའི་བར་ལོ་ངོ་སུམ་བརྒྱ་
ཁྲོན་ནུབ་ཀྱི་ནང་པའི་དགོན་སྡེ་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡི་ཐོག་མ་རྡོ་བརྐོས་དགོན།
ཁྲེན་ཏུའུ་ཡི་དགུན་ཁའང་པེ་ཅིང་དང་འདྲ་བར་རྡུལ་སྨུག་གིས་ཁེངས་འདུག གནས་འདིའི་རྡུལ་སྨུག་ནི་ཕ་ཡུལ་གྱི་རི་སྐེད་དུ་རྒྱུ་བའི་ན་བུན་དང་མི་འདྲ་ལ། ལྷག་པར་དུ་ཆར་རྗེས་ཀྱི་བསིལ་འཇམ་སྨུག་རླུང་དང་ཡང་ཀུན་ནས་མི་འདྲ། སྔོན་ཆད་ཕ་
གནས་ཆེན་རི་བོ་བྱ་རྐང་།
གནས་ཆེན་རི་བོ་བྱ་རྐང་ནི། ཡུན་ནན་ཞིང་ཆེན་ཏ་ལའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འདུག བཤད་སྲོལ་དུ་མཐོ་ཚད་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ནས་3220 ཡས་མས་དང་། མཐའ་ཁོར་རི་ཤོད་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ནང་དུ་རྒྱ་དགོན་ཆེ་ཆུང་40ཙམ་འདུག རི་ཤོད་དང་ཏ་ལའི་གྲོང་ཁྱེར་
དགོན་ལུང་དགོན་པ།
ཙོང་ཆུའི་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་མ་དགོན་དུ་གྲགས་པའི་དགོང་ལུང་བྱམས་པ་གླིང་ནི་ད་ལྟ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཧུའུ་ཀྲུའུ་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་བུའུ་ཧྲི་ཤང་གི་ཀྲེ་ཅ་ཞེས་པའི་སར་གནས་ཡོད་ཅིང་། ཡུལ་དེའི་མིང་ལ་དགོང་ལུང་ཟེར་བས་དགོན་པར་ཡང་
དམེ་ཤུལ་ཐང་སར་དགོན་དགའ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་འཕེལ་གླིང་།
ད་ལྟའི་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་མདོ་ལྷོ་བསང་ཆུའི་ལྷོ་བརྒྱུད་དམེ་ཤུལ་ཞང་ངམ་དམེ་ཤུལ་ཡུལ་ཚོ་རུ་ཆགས། སྔོན་རྒྱལ་བོ་གླང་དར་གྱིས་བསྟན་པ་སྣུབས་པའི་དུས་སུ། བསམ་ཡས་ནས་ཡེ་ཤེས་འབར་དང་བསོད་ནམས་འབར་ཟེར་བའི་སྐུ་མཆེད་གཉིས་